Sarah de Clercq, Managing Director van Sotheby’s Nederland over veilen in tijden van corona

 

‘Veerkracht is het woord’

 

De coronacrisis slaat overal hard om zich heen, zowel medisch als economisch. Hoe houdt het veilingwezen zich? ‘So far so good’ volgens de Managing Director van Sotheby’s Nederland. Koos de Wilt voor Collect

 

Wat heeft de coronacrisis tot nu toe gedaan bij Sotheby’s?

‘De wereld stond en staat natuurlijk op zijn kop en we zijn allemaal geschrokken. Vanaf half maart ging iedereen bij Sotheby’s ineens thuis werken. Jaarschema’s lagen vast, maar moesten ineens omgegooid worden. Sommige aanbieders trokken hun werk terug en stukken die we bij de ene veiling wilden aanbieden werden uiteindelijk op een andere plek en ander tijdstip geveild. Per week kijken we wat er gebeurt. Bij onze partners van Sotheby’s International Realty zien we dat ze overuren draaien. De huizenmarkt houdt zich dus goed. Als het over kunst gaat, kunnen we constateren dat de prijzen niet zijn gedaald en in het hogere segment zijn ze soms zelfs gestegen. Ja, er is minder aanbod en meer vraag. Mensen verkopen liever in zekere tijden, maar wat er dan op de markt komt, daar wordt vaak goed voor betaald. De veiling in Hong Kong, een week na de invoering van de beruchte veiligheidswet, liet zien dat de markt bestand is tegen de onrust. Ook hier in Nederland is het tot nu toe heel goed gegaan. Onder andere met veilingen, online en gewone, en met private sales, ook met meer lokale kunstenaars. Het toverwoord de aankomende periode is samenwerken, bijvoorbeeld met handelaren en andere partners.’

‘Ga niet voor een slechte Picasso, maar eerder voor een goede Pyke Koch. Zijn Florentijnse tuin uit 1938 verkochten we in februari in Londen voor een wereldrecord van £ 555.000 in de avondveiling.’

​

Wat zijn de voorbeelden?

‘We hebben eind juli een heel mooi resultaat behaald met de online Rembrandt to Richter veiling in Londen die €164.6 miljoen opbracht. Femme au chapeau rouge uit 1927 van Joan Miró ging voor $ 28,7 miljoen van de hand. Een veilingrecord in Europa voor dit jaar. Voor een bronzen vrouwenbeeld van Giocometti had een koper € 11,7 miljoen over, voor het vroege en kleine zelfportret van Rembrandt uit 1632 werd € 16 miljoen neergeteld en voor Wolken (Fenster) van Gerhard Richter was er een koper voor $ 13,4 miljoen. Wij hadden in het voorjaar de veiling van de collectie van de beroemde Londense dealer Rafael Valls die bekend staat om zijn specifieke, eclectische smaak. In deze veiling zat een onbekend portret van een onbekende heer wijzend naar een portret van een onbekende vrouw, geschilderd door een onbekende Italo-Vlaamse school schilder. Dat werk is verkocht voor £ 275.000 waarbij er 56 biedingen waren. De schatting was £ 8.000-12.000. Je kunt daarmee zeggen dat de smaak van de verzamelaar Rafael Valls op zijn waarde is geschat. De kwaliteit was fantastisch, de conditie was goed, de schatting realistisch en de voorstelling aantrekkelijk. Voor zo’n bijzonder decoratief schilderij is dan veel aandacht. De coronacrisis heeft hier geen negatief effect gehad.’

​

'Femme au chapeau rouge uit 1927 van Joan Miró ging voor $ 28,7 miljoen van de hand.  Voor een bronzen vrouwenbeeld van Giocometti had een koper € 11,7 miljoen over, voor het vroege en kleine zelfportret van Rembrandt uit 1632 werd € 16 miljoen neergeteld en voor Wolken (Fenster) van Gerhard Richter was er een koper voor $ 13,4 miljoen.'

​

Waren jullie voorbereid op de coronacrisis?

‘Onze nieuwe eigenaar Patrick Drahi had al voor de coronacrisis aangegeven dat hij de groei zag in digitalisering en online veilingen. We hebben nu dan ook echt afscheid genomen van de papieren catalogus als basis. En nu de focus op online ligt, zien we dat het bereik gelijk vele malen groter is geworden. De digitale catalogus is veel praktischer geworden met allemaal leuke foefjes. We zetten nu ook in op Augmented Reality (AR) waarbij je door software kunt zien hoe het kunstwerk echt in je huis komt te hangen. We experimenteren op alle gebieden met onlinemogelijkheden. The Dealer’s Eye, geleid in Londen en New York, was een online experiment dat is geslaagd. 35 internationaal gerespecteerde dealers brachten elk drie werken in. In de online catalogus en op ons platform konden ze allemaal een verhaal over zichzelf vertellen. Ook hier zie je hoe iedereen in de crisis creatief wordt.’

 

‘De Sotheby’s live Evening veilingen die in juni in New York gehouden werden, zijn heel goed gegaan in een spectaculair innovatief format. De veilingen waren een soort mix tussen een computerspel en Zoom.’

​

En wat deed de belangrijke voorjaarsveilingen New York?

‘De Sotheby’s live Evening veilingen die in juni in New York gehouden werden, zijn heel goed gegaan in een spectaculair innovatief format. De drie veilingen samen leverden $ 363,2 miljoen op en werden voor 93% per lot verkocht, geleid door een Francis Bacon-triptiek van $ 84,6 miljoen. De veilingen waren een soort mix tussen een computerspel en Zoom. De veilingmeester stond in Londen om de veilingen in New York te leiden. De veiling vond plaats op verschillende schermen met een real time verbinding met de zalen in Hong Kong en New York. Dat was natuurlijk heel spannend. De veiling duurde vierenhalf uur, maar het prijsniveau was sterk. Er werden veertien wereldrecords gebroken. Wie had gedacht dat iemand online meer dan $ 70 miljoen zou bieden voor een triptiek van Bacon? Uiteindelijk heeft deze bieder het schilderij niet kregen, maar het zegt wel wat er op het gebied van online allemaal mogelijk is. Je hoeft het kunstwerk niet altijd echt te zien en vast te pakken. Het komt er dus kennelijk op aan dat de afbeeldingen en het conditierapport in veel gevallen volstaat en vooral dat de reputatie van het veilinghuis goed is.’

 

Valt er ook iets voor de toekomst uit af te leiden?

‘Niemand weet wat de toekomst brengt. Economische verandering en het sentiment van verzamelaars gaan niet altijd hand in hand. Neem de ‘Beautiful Inside My Head Forever’-veiling van 2008. Dat was een verkoop door Sotheby’s van kunst rechtstreeks uit de studio van Damien Hirst. Die leverde £ 111 miljoen op, en dat precies de dag nadat Lehman Brothers was ingestort. De dip kwam pas later. Tot nu toe blijft de markt sterk en we verwachten een omzet van ongeveer $ 1 miljard voor alle grote veilingen in Parijs, Geneve, New York, Hong Kong en Londen deze zomer en zijn positief over wat er komen gaat. In mijn carrière ben ik veel werk van Isaac Israels tegengekomen uit de veiling in 1929 (en enkele jaren later in 1933) van de effectenhandelaar en verzamelaar J.M.P. Glerum. Die verloor tijdens de Krach van 1929 een flink deel van zijn vermogen en moest het grootste deel van zijn collectie waaronder een enorme hoeveelheid werken van Isaac Israels verkopen.’

 

Wat is een veilige haven op dit moment?

‘Wat al vijfhonderd jaar een veilige haven is, is de zogenaamde blue chip artists. Werken van kunstenaars die hun sporen hebben verdiend met een overzichtelijk oeuvre waar niks meer bijkomt. De superrijken kopen bijvoorbeeld een schilderij van Dora Maar van Picasso, terwijl degene met een wat lager budget een tekening van dezelfde geliefde van Picasso kan kopen. Ga niet voor een slechte Picasso, maar eerder voor een goede Pyke Koch. Zijn Florentijnse tuin uit 1938 verkochten we in februari in Londen voor een wereldrecord van £ 555.000 in de avondveiling. Er werd vanuit de hele wereld geboden. Zo’n verkoop hangt samen met de huidige belangstelling voor de surrealisten, kustenaars als Miró, Delvaux en Magritte. Ook voor en Isaac Israels en Carel Willink zijn er door de online zichtbaarheid wereldwijd kansen. Zelfs voor een kustenaars als Breitner die eigenlijk altijd alleen een Nederlandse markt voor was, zie ik internationale kansen.’

 

Wat doen andere disciplines, zoals horloges en wijnen?

‘Ook op die terreinen heeft de digitalisering toegeslagen. We hebben bijvoorbeeld nieuwe wekelijkse horloge veilingen gelanceerd - een snel en dynamisch format voor verzamelaars om horloges te verkopen en te kopen. Deze worden nu uit Hong Kong, Londen, Genève en New York gehouden. Een Dent ‘Ultra Complication’ werd op 16 juni voor $ 832.240 online geveild in Genève. Een recordbedrag online. We waren ook de pioniers van de eerste online verkoop ooit gewijd aan zakhorloges van wereldklasse met Masterworks of Time en we hielden onze eerste volledige wijn- en gedistilleerde veilingen. Er was een onlinerecord van $ 297.600 voor een zes liter fles Romanée Conti 2005 Domaine de la Romanée-Conti en in mei een record voor een fles Gautier Cognac uit 1762, ’s werelds oudste cognac voor ruim € 130.000. Ook op andere gebieden durven mensen online te bieden op bijzondere stukken. Een recordbedrag werd voor een Cartier ‘Tutti Frutti’ armband uit de jaren 30 in een online verkoop in april voor $ 1.340.000 behaald. Een mooi voorbeeld dat er nog genoeg geld is.’

​