Galeriehouder Annet Gelink over de internationale hedendaagse kunstmarkt 

 

‘Ik raak geïnteresseerd als ik het niet helemaal begrijp’

 

Annet Gelink is al meer dan dertig jaar actief op de internationale hedendaagse kunstmarkt. Wat is hetzelfde gebleven en wat is anders?

 

Ondanks dat Nederland niet een typisch verzamelaarsland is, is er volgens Annet Gelink toch een rijke kunstscene in Nederland. ‘Met name Amsterdam was en is een belangrijke stad als het gaat om hedendaagse kunst. Een van de belangrijkste redenen is de aanwezigheid van twee internationaal goed aangeschreven post graduate academies, de Rijksakademie en de Ateliers. Beide zijn voedingsbodem voor jong opkomend talent. En heel internationaal ook. Wij als Nederlandse galeries zijn vooral sterk in jonge kunstenaars. Ik heb Ryan Gander in 2004 ontdekt op de Rijksakademie en diens carrière heeft sindsdien een enorme vlucht genomen. Zo zijn we ook ooit gaan werken met Rezi van Lankveld en Erik van Lieshout die ons vervolgens ook weer jonge kunstenaars tippen. Rinella Alfonso, waarvan je een schilderij achter mij ziet, werd ons aangeraden door Rezi van Lankveld. Ik raak geïnteresseerd als ik iets niet nog niet eerder heb gezien en het niet direct helemaal begrijp.’

 

​‘Iedereen wordt tegenwoordig gebombardeerd met mails en het internet wordt inderdaad steeds belangrijker op de kunstmark, maar wij zetten juist in op het persoonlijke contact bij de galerie.’

​

Jonge kunstenaar

Samen met Diana Stigter startte Annet Gelink in 1992 galerie Bloom in de Bloemstraat in Amsterdam. Vanaf 1999 gingen zij apart verder en stichtten ze allebei toonaangevende galeries van hedendaagse kunst die beide nog steeds stevig aan de weg timmeren vanuit Amsterdam, de stad die als springplank fungeert en waar veel kunstenaars internationaal doorbreken. Gelink: ‘Amsterdam heeft voor verzamelaars als voordeel dat het werk van opkomende kunstenaars nog relatief betaalbaar is, anders dan de prijzen in bijvoorbeeld New York.’ Soms raak je als galeriehouder zo’n kunstenaar ook kwijt, zoals Ajax zijn topspelers kwijtraakt aan Barcelona. Maar een kunstenaar kan in principe – om in de metafoor te blijven – in verschillende competities spelen voor verschillende ploegen en sommige kunstenaars blijven dan ook hier. Gelink: ‘Op beurzen als Frieze in Londen en Art Basel doen we contacten op met internationale verzamelaars en buitenlandse musea. Steeds vaker kunnen wij zo de kunstenaar wereldwijd bedienen, soms als eerste galerie, dat komt met name door die beurzen. Maar dat blijft een fragiele relatie. Waar het op aan komt is dat je voor de kunstenaar hun werk verkoopt, maar ook dat je ze in de juiste musea krijgt, een reputatie helpt creëren.’

 

Naast dingen die nog steeds gelden, spelen er ook nieuwe ontwikkelingen op de kunstmarkt. Gelink: ‘Je ziet dat tegenwoordig veel kunstenaars ineens heel jong al heel bekend worden. Ze lichten op en verdwijnen vaak weer snel. Belangrijk is dat je talent kunt begeleiden. Maar het wordt steeds moeilijker ze op Art Basel te brengen. Dat is veel te duur geworden. Er zit veel te veel druk op en dat is niet goed voor de kunstmarkt. Het pusht kunstenaars ook hun werken groter en duurder te maken zonder dat het werk er per se beter van wordt. De markt wil tegenwoordig daarnaast vooral traditionele materialen, zoals canvas, keramiek of brons. Wat mij het eerste opvalt als ik op Basel rondloop, is dat het veel figuratief is, veel kleur en veel schilderijen. Kunst met niet te veel uitleg. Mensen verdiepen zich minder in kunst.’

 

Geld

In de top van de internationale kunstmarkt lijkt het steeds meer alleen maar te gaan over geld, zeker op een beurs als Art Basel. Gelink: ‘Dat is zeker waar, maar je wordt daar niet zomaar toegelaten met veel geld. Er wordt vooral gekeken naar de band die je hebt opgebouwd met je kunstenaars en wat je voor hen hebt betekend. Hoe je helpt hun carrières te ontwikkelen.’ Hoe positioneert Gelink zich met haar galerie op die internationale hedendaagse kunstmarkt? ‘Wij proberen een balans te hebben van kunstenaars met schilderijen, beelden, installaties, videokunst en fotografie. Kunstenaars ook in verschillende fases van hun carrière die allemaal zoveel mogelijk bij zichzelf blijven en niet meegaan met wat hot is. Wij proberen zo weinig mogelijk concessies te doen, brengen steeds een mix van tentoonstellingen van meer experimenteel en meer gangbaar werk. Je moet natuurlijk wel de galerie draaiende houden. Maar je moet ook zeker een eigen gezicht houden in de markt.’

 

Het internet wordt steeds belangrijker op de kunstmarkt. Hoe gaat Gelink daarmee om? ‘Iedereen wordt tegenwoordig gebombardeerd met mails, maar wij zetten juist in op het persoonlijke contact bij de galerie. Gallerydirector Floor (Wullems) en ik verdelen de klanten en kunstenaars om zoveel mogelijk persoonlijk contact te onderhouden. Rondom tentoonstellingen organiseren we daarom diners, openingen en masterclasses. We willen zorgen dat mensen echt contact maken met het werk. Je ziet dat ook de toevallige ontmoeting weer terugkomt van voor de coronatijd. Ik merk dat met name jonge mensen meer dan een paar jaar geleden geïnteresseerd zijn in kunst. We hebben net een leuke nieuwe collega aangenomen uit China die had gewerkt bij een Chinese galerie die ook op Art Basel staat. Zij kan onze kunstenaars introduceren op de Chinese markt. Ook daar gaat het over wie je kent.’

 

Vernieuwen

Hoe belangrijk is jong en hip voor een galerie als die van Annet Gelink? ‘Kunst is niet leeftijdgebonden’, zegt de galerist. ‘Mijn man heeft op een jonge leeftijd een vorm van dementie gekregen en verblijft nu in een verzorgingstehuis. Hij kan nog heel erg van kunst genieten en ook de veelal oudere mensen die daar wonen doen dat. Kunst geeft troost en dat is ook voor mij belangrijk. De bewoners komen langs als we een nieuwe tentoonstelling hebben en leven dan helemaal op, zeker bij een tentoonstelling over Ed van der Elsken die ze vaak nog herkennen.’ Maar het is zeker zo dat je je als kunstenaar en ook als galerie voortdurend moet vernieuwen, vindt Gelink. ‘Juist ervaren kunstenaars zie ik dat doen. Dat zie je aan het werk van Marijke van Warmendam die nu een geweldige show heeft in het Landhuis Oud Amelisweerd in samenwerking met het Utrechtse Centraal Museum. Ook onze andere kunstenaars blijven ons verrassen, zowel de meer gevestigde als de opkomende kunstenaars. En we vertegenwoordigen de nalatenschap van Ed van der Elsken al sinds 1994. Nog steeds is er geweldig werk van Ed waar nog nooit een boek of een museumtentoonstelling over is gemaakt. Daar zitten unieke beelden tussen, zoals de foto van een paar Molukse jongens die in Tiel zelfverzekerd om een auto hangen. Ze kijken Ed uitdagend aan terwijl eromheen allemaal mensen aftastend toekijken. Die foto gaat heel erg over nu. Dat is wat een goede kunstenaar doet. En kijk eens naar deze foto van Jacky Kennedy die vier jaar na de moord op haar man is genomen, in een vergelijkbare open auto en ook weer in een roze pakje. Van al de fotografen die eromheen staan, kijkt Jacky, om een of andere reden, Ed aan. Een geweldige foto die nog nooit eerder in omloop geweest. Een vondst!’

 

Tot slot neemt de galerist een trappetje naar beneden, naar The Bakery, de plek waar jong talent een podium krijgt. Hier is Ryan Gander ooit begonnen en nu is er werk te zien van Rinella Alfonso, een jonge Curaçaose kunstenaar die de Ateliers heeft gedaan en die vorig jaar winnaar was van de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst in 2021. ‘Voor deze show maakte ze schilderijen op hout en gebruikte ze naast olieverf verschillende materialen. Ze maakt bijvoorbeeld gebruik van materialen zoals siliconen en synthetisch haar. Hoe langer je kijkt, hoe beter het wordt. Ik verwacht heel veel van haar, ook internationaal.’

​

 [2022]

​

​