Douwe Lycklama, founding partner van Innopay, adviesbureau voor digitale transformatie

'Iedereen heeft de wereld als markt'

Veel van onze dagelijkse interacties lopen tegenwoordig via het internet. Er wordt volop zaken gedaan via dit medium zonder dat vrager en aanbieder elkaar in de ogen kunnen kijken. Sterker, vaak hebben beide geen idee met wie ze aan de andere kant te maken hebben. Toch vertrouwen ze de boel, zo laat het succes van Airbnb, Uber en Facebook zien. ‘Wanneer we vertrouwen in het digitale domein nog beter weten vorm te geven, hebben niet alleen bedrijven maar ook individuen de wereld als markt,’ aldus Douwe Lycklama, founding partner van adviesbureau Innopay, dat bedrijven adviseert over digitale transformatie. ‘Uiteindelijk heeft iedereen de mogelijkheid zijn specifieke vaardigheden te verhandelen via het internet.’

 

‘Vorige week moest ik heel snel een digitale versie van een groot pdf-document hebben. Het was laat op de avond en de volgende ochtend moest het document er zijn, opgemaakt en wel. Overtypen was veel teveel werk. Ik bood de klus aan op een digitaal platform en vond iemand uit de Filipijnen voor wie de dag net begon. We gingen met elkaar in zee omdat er vertrouwen kon ontstaan. Hij had een goede digitale reputatie op dat platform en dat gold ook voor mij want ik had er al vaker diensten afgenomen. De klus was geklaard toen mijn wekker ‘s ochtends afging.’ Dit voorbeeld laat volgens Lycklama precies zien wat eraan de hand is.

​

'Wanneer een platform het voor elkaar weet te krijgen dat wildvreemden, van waar ook ter wereld, elkaar durven te vertrouwen, is er opeens heel veel mogelijk.'

​

Hoe kan vertrouwen ontstaan in een digitale omgeving? Lycklama: ‘In de fysieke wereld waar je face to face contact hebt, ontstaat vertrouwen haast vanzelf. Op het internet is dat andere koek. Wanneer een platform het voor elkaar weet te krijgen dat wildvreemden, van waar ook ter wereld, elkaar durven te vertrouwen, is er opeens heel veel mogelijk. Dan kunnen er zaken worden gedaan. Dit drijft het succes van partijen als Airbnb, Uber en Facebook. Het is een belangrijke reden waarom zij er wel in zijn geslaagd de markt te veroveren, en heel veel vergelijkbare initiatieven niet.’ Wat is hun geheim? Lycklama: ‘Op al deze platforms kunnen gebruikers extreem makkelijk onboarden, dus meedoen als aanbieder en vrager. Tijdens die processen wordt hun identiteit vastgesteld. Het klinkt simpel, maar dat vormt de basis voor vertrouwen. Het zijn processen waar gebruikers vaak niet eens bij stilstaan, maar daaronder zit een complex systeem, een combinatie van slimme technologie en juridische acrobatiek.’

 

Het lijken vooral Amerikaanse bedrijven die erin slagen dit goed te organiseren? ‘Platforms als Marktplaats en Booking.com zijn gestart in Nederland, dus we kunnen het hier ook,’ stelt Lycklama. ‘Maar het klopt dat bedrijven uit de VS sneller kunnen opschalen dankzij de grote thuismarkt. In Europa is de markt veel sterker gefragmenteerd, zowel in cultureel als juridisch opzicht. Dat vraagt een andere aanpak. In Europa zijn we gewend aan een bepaalde mate van samenwerking om op economisch gebied een interessante speler te zijn. Dat geldt ook voor het opzetten van een digitale infrastructuur in een netwerkorganisatie, het kost meer tijd, maar uiteindelijk kan het resultaat maatschappelijk veel effectiever zijn dan wanneer alle partijen op eigen houtje opereren.’ Hoe gaat zoiets in zijn werk? Lycklama: ‘De financiële sector werkt al sinds jaar en dag zo, daar worden data veilig en betrouwbaar uitgewisseld, zodat er probleemloos geld tussen twee partijen kan worden overgemaakt, ongeacht bij welke bank de betrokkenen zijn aangesloten. Een ander voorbeeld is de openbaarvervoersector, daar werken partijen als de NS, de RET en het GVB samen op een zogenaamde trustnetwork, waar data worden uitgewisseld binnen een gezamenlijk protocol. Dat geldt ook voor de logistieke sector, die nu heel actief is op dit gebied.’

 

Verdwijnen er niet veel banen wanneer deze samenwerkingen via het internet plaatsvinden? Lycklama: ‘Het klopt dat er veel banen zijn verdwenen en dit zal voorlopig niet stoppen. Wat je echter ook ziet, is dat er talloze nieuwe banen bij komen, in de dienstensector maar ook in de maaksector. Iedereen kan handelen op het net, zelfs voor een onbeduidend product zoals zelfgebreide sokken is er altijd wel een koper ergens anders in de wereld. Het is nu relatief makkelijk om een bedrijf te beginnen. Twintig jaar geleden moest je daarvoor deel uitmaken van een collectief, tegenwoordig kan iemand in z’n eentje een multinational runnen. Met vijftig gigabite kun je als kenniswerker over de hele wereld actief zijn. De dienstensector groeit daarmee enorm. Wanneer je ervoor zorgt dat mensen je op het internet vertrouwen, ligt de wereld voor je open. Ook werk vinden en aanbieden via platforms zal ook veel grotere vormen aannemen. Je kunt dus een arbeidsrelatie hebben met iemand aan de andere kant van de wereld. Uiteindelijk heeft iedereen de mogelijkheid zijn specifieke vaardigheden en kennis te verhandelen via het internet.’

 

'Wanneer je ervoor zorgt dat mensen je op het internet vertrouwen, ligt de wereld voor je open.'

​

Hoe worden in deze situatie zaken als loonadministratie, arbeidsongeschiktheid en pensioen georganiseerd? Lycklama: ‘De verantwoordelijkheid daarvoor komt nu steeds meer op de schouders te drukken van het individu zelf. Je ziet ook dat bestaande marktpartijen die door de jaren een goede reputatie hebben gecreëerd en veel vertrouwen genieten, dat deel overnemen. Voorwaarde voor succes dat ze volop investeren in techniek, zodat ze binnen de digitale infrastructuur hun diensten op een nieuwe manier kunnen aanbieden. Zo niet, ben je de nieuwe Kodak die het veld kan ruimen.’

​

​