Serial internetondernemer Boris Veldhuijzen van Zanten (1971)

 

Kijk je angst in de ogen

 

Internetondernemers worden vaak gezien als mensen die banen uit de traditionele wereld om zeep helpen. Is dat zo en hoe erg is dat? Serial internetentrepreneur Boris Veldhuijzen van Zanten ziet de toekomst vooral zonnig. Met uiteindelijk meer banen.

 

‘Er zijn mensen die zich zorgen maken en anderen die kijken naar mogelijkheden. Ik hoor bij de tweede groep. Als die twee groepen met elkaar in gesprek gaan, of soms even naar elkaar schreeuwen, dan krijg je evenwicht’, aldus serial internet entrepreneur Boris Veldhuijzen van Zanten. Opgeleid als kunstenaar, maar al sinds de jaren negentig actief als internetondernemer, richtte hij in 2006 het mediabedrijf The Next Web op waar hij sindsdien CEO van is. Bij TNW zijn zo’n zeventig mensen bezig met het organiseren van internationale internetevents. De bijbehorende blog wordt maandelijks bezocht door miljoenen geïnteresseerden in trends in digitale technologie. Daarnaast zit hij in TQ, een techhub voor start-ups en in Index.co, een marktintelligentieplatform.

 

Hoe denk je over de toekomst van technologie en arbeid?

‘Veranderen is beweging, beweging is wrijving en wrijving is soms pijnlijk. In Amerika werken honderdduizenden vrachtwagenchauffeurs die dagelijks duizenden kilometers over kaarsrechte wegen door midden Amerika rijden. Wat zij doen, verdwijnt door de zelfsturende auto. Het probleem is dat deze mensen vaak niets anders kunnen. Voor hen is dat zorgelijk, maar bovenal denk ik dat technologie veel mogelijkheden creëert.’

 

Hoe moet je omgaan met industrieën die verdwijnen?

‘Accepteren. Toen de elektrische koelkast in de vorige eeuw een hit werd, werden mensen die aan huis blokken ijs verkochten niet gecompenseerd. In de muziekindustrie worden door artiesten geen vermogens meer verdiend met platen- en cd-verkoop. Hoe erg is dat? Eigenlijk is het nog vreemder dat je een systeem hebt waarin mensen met één hitje de rest van hun leven op hun lauweren kunnen rusten. Daar zit weinig rechtvaardigheid in. De geschiedenis gaat in golven, als je op zo’n golf zit, dan zeg ik: good for you. Maar als die golf verdwijnt, moet je ook niet zeuren. Wanneer er geen business model is, dan moet je misschien alleen muziek voor je plezier maken. Soms ontstaat er een heel nieuwe industrie, zoals die van Instagram en YouTube, waarbij je ineens miljoenen volgers kunt hebben en met productplacement en andere activiteiten miljoenen verdient.’

 

Wat mogen we in dit opzicht verwachten van de grote corporates?

‘Niet zoveel. De traditionele filmindustrie is niet begonnen met Netflix, de platenindustrie niet met streaming, de auto-industrie is niet gekomen met Tesla en de taxiwereld niet met Uber. Eerst worden deze nieuwkomers door de grote partijen weggelachen, daarna worden ze aangevallen. Maar uiteindelijk blijken ze vaak de winnaar. De meeste grote bedrijven kunnen zich helemaal niet aanpassen. Mensen zijn er aangenomen om te houden wat er is en niet om te veranderen. Eigenlijk is Apple het enige grote bedrijf dat zijn strategie steeds snel weet om te gooien. Apple deed pivots van computers, ging over naar muziek en vervolgens naar telefonie. Dat deden ze niet alleen goed, maar perfect.’

 

Hoe kun je je op de toekomst voorbereiden?

‘Mensen zijn geneigd om weg te kijken bij gevaar. Maar opportunities zien er in eerste instantie altijd uit als bedreigingen. Daarom: kijk je angst in de ogen, alleen dan kom je verder. Wij mensen kunnen de toekomst vaak alleen lineair zien. In het blad Wired stond een verhaal over hoe mensen zich ooit een spoorlijn naar de maan voorstelden. Ze zagen niet in dat zo’n spoor op een gegeven moment helemaal niet meer nodig was. Er komt altijd een omslag die we niet hebben voorzien. Achteraf bekeken blijkt die altijd logisch. Zo is het woon-werkverkeer met de fiets in drie jaar met 25 procent toegenomen. Ook dit is misschien zo’n grote verschuiving die is ingezet door het internet. Ik heb een auto uit 1998 en mijn doel is dat dit mijn laatste auto is. Na deze houdt het op. Ik vraag me af of mijn kinderen nog wel een rijbewijs halen. Deze jonge generatie denkt veel minder in termen van bezit. Wij wilden vroeger een LP hebben, de nieuwe generatie kent dat niet, die streamt gewoon. Het gaat hen om de beleving. “Imagine no possessions”, zong John Lennon ooit. Als ik het terugluister dan klinkt dat eigenlijk heel actueel.’

 

Hoe zie je de toekomst?

‘Alle statistieken laten zien dat er geen betere tijd is om te leven dan de onze, ondanks de terroristische aanslagen en het geweld op straat. Op lange termijn gezien neemt het geweld alleen maar af en is zelfs terrorisme in omvang een klein probleem. Natuurlijk voelt dit heel anders wanneer je er een dierbare door bent verloren. Het is niet vergelijkbaar, maar het kan ook vervelend zijn wanneer je je baan verliest. Toch zijn er allerlei nieuwe kansen. Bij start-ups werken relatief weinig mensen, maar daaromheen is een grote wereld ontstaan van kleine bedrijven: mensen die broodjes verkopen, die fietsen maken, koffietentjes hebben. En al die bedrijven hebben een accountant en een designer nodig. Onderzoek laat zien dat de start-up wereld indirect de grootste werkgever is van de Randstad.’

​

[2018]

​

​